M. S. VORONTSOV’UN KAFKASYA’YA NAMESTNİK OLARAK ATANMASI

Birçok devlet gibi Rusya İmparatorluğu da sınırlarına dâhil ettiği toprakları vatanın bir parçası haline getirmek için buralarda imparatorluk mahalli idaresini kurmayı zaruret olarak görmüştür. Fakat bu zarureti gidermek uygulamada bilhassa gayri Rus nüfusun hâkim olduğu ve özel şartlara sahip bölgelerde pek kolay olmamıştır. Bu bölgelerden biri de Kafkasya’dır. XVIII. yüzyılın son çeyreği itibarıyla bölgedeki askerî işgallerini hukuki egemenliğe dönüştürmeyi başaran İmparatorluğu, topraklardaki ilk taşra yönetimini 1785’te kurmuştur. tarihten 1845 yılına kadarki süreçte uğradığı çeşitli yapısal yetki-sorumluluk çerçevesindeki hukuksal değişimlerle birlikte sürdürülen Kafkasya’daki idaresi, bölge şartlarıyla uyum gösterememesi idarenin başına atanan birbirinden farklı yaklaşımlara ordu mensubu idarecilerin izledikleri strateji politikalar nedeniyle Petersburg’un belirlediği hedeflere ulaşmada başarısız kalmıştır. başarısızlıklar, XIX. ikinci çeyreğinde alevlenen Kafkas halklarının bağımsızlık savaşıyla hâkimiyetini derin krize sürüklemiştir. Bütün olumsuzluklar, söz konusu krizi çözmeye yönelik idari reform çalışmalarını hızlandırmış gelindiğinde bölgede merkeziyetçi politikalardan büyük ödün verilmesi anlamına gelen namestniklik idaresinin kurulmasına karar verilmiştir. ise nev-i şahsına münhasır yönetimin “Çar Namestniği” unvanıyla atanacak adamının seçimi konusunda hassasiyeti doğurmuştur. idaresindeki değişimi yeni kurulacak olan dönemin önde komutan yöneticilerinden M. S. Vorontsov’un atanma sürecini ele alan çalışmada Rusça arşiv belgeleri başta olmak üzere birinci el kaynaklar tetkik eserlerden faydalanılmıştır.